همه چیز درباره سرور، انواع و کاربرد آن | بستوک مگ

سرور در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از عناصر اصلی است که اطلاعات، فایل‌ها، وب‌سایت‌ها، برنامه‌ها و خدمات مختلف را برای دیگر دستگاه‌ها یا کامپیوترها در اینترنت فراهم می‌کند. سرورها وظیفه‌ای مشابه میزخانه در یک رستوران دارند؛ آن‌ها اطلاعات را ذخیره کرده و آن را برای کاربران یا دستگاه‌های دیگر درخواستی ارسال می‌کنند. این دستگاه‌ها (مثل کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند یا دستگاه‌های دیگر) از طریق اینترنت با سرورها ارتباط برقرار می‌کنند تا به اطلاعات یا خدمات موردنظر دسترسی پیدا کنند. در ادامه این مقاله بستوک مگ بررسی دقیق‌تری از تعریف سرور، انواع و کاربرد آن ارائه می‌دهد.

سرور چیست؟

در دنیای فناوری اطلاعات، سرور به عنوان یک دستگاه یا نرم‌افزاری است که برای ارائه خدمات شبکه، ذخیره‌سازی داده‌ها، پردازش وب، پایگاه داده و سرویس‌های دیگر استفاده می‌شود. سرورها می‌توانند در انواع و اشکال مختلفی وجود داشته باشند، از جمله سرورهای فیزیکی که به صورت سخت‌افزاری در مراکز داده قرار دارند، و سرورهای مجازی که بر روی یک سخت‌افزار فیزیکی اجرا می‌شوند و چندین سرور مجازی را در خود جای می‌دهند. پس در یک جمله می‌توان گفت: در دنیای دیجیتال، سرور می‌تواند یک کامپیوتر یا سیستمی باشد که اطلاعات، فایل‌ها یا خدمات مختلف را برای دیگر دستگاه‌ها یا کامپیوترها در اینترنت فراهم می‌کند.

نرم افزار سرور چیست؟

یک نوع نرم‌افزار است که بر روی سرور نصب و اجرا می‌شود. این نرم‌افزارها وظیفه‌ای خاص دارند و برای ارائه خدمات، مدیریت داده‌ها، اشتراک گذاری منابع، ارتباط با دیگر دستگاه‌ها و برنامه‌ها، پردازش اطلاعات و سایر وظایف مرتبط با سرورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نرم‌افزارها وظیفه‌های مختلفی را برعهده دارند و در تأمین خدمات مختلف از جمله وب‌هاستینگ، پست الکترونیکی، ذخیره‌سازی داده، مدیریت شبکه و امور مربوط به امنیت شبکه نقش اساسی دارند.

تفاوت کامپیوتر شخصی و سرور چیست؟

کامپیوترهای شخصی و سرورها اختلافات و شباهت‌های زیادی دارند. سرورها اغلب بر پایه پردازنده‌های X86/X64 قرار دارند و می‌توانند پردازش‌های کامپیوترهای شخصی را انجام دهند. اما سرورها معمولاً دارای چندین سوکت CPU و حافظه تصحیح خطا هستند و از حافظه بیشتری بهره می‌برند. این سرورها به صورت پایدار و ۲۴ ساعته فعال هستند و در فضای گسترده‌تری مانند فضای وب قرار دارند. همچنین، سرورها معمولاً از منابع و رابط‌های شبکه اضافی برخوردارند تا در صورت از کار افتادن یکی از منابع، کار خود را ادامه دهند. در مقابل، کامپیوترهای شخصی دارای محفظه جداگانه هستند و معمولاً با کیبورد و مانیتور متصل می‌شوند. سرورها به صورت رک در فضای خود قرار می‌گیرند و فرم‌های مختلفی دارند.

انواع سرور چیست؟

سرورها در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند بسته به نوع خدماتی که ارائه می‌دهند و وظایفی که بر عهده دارند. در زیر به برخی از انواع سرورها اشاره می‌کنم:

سرور وب (Web Server)

این نوع سرورها وظیفه ارائه صفحات وب و محتواهای وبی را به کلاینت‌ها دارند. Apache و Nginx از جمله معروف‌ترین سرورهای وب هستند.

سرور فایل (File Server)

سرورهای فایل به اشتراک گذاری و مدیریت فایل‌ها در شبکه‌ها می‌پردازند. این نوع سرورها امکان دسترسی مشترک به فایل‌ها را برای کاربران فراهم می‌کنند. مثالی از سرورهای فایل، سامبا (Samba) است.

سرور پایگاه داده (Database Server)

این نوع سرورها برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در پایگاه‌های داده استفاده می‌شوند. سرورهای محبوب پایگاه داده شامل MySQL، Oracle و Microsoft SQL Server می‌شوند.

سرور ایمیل (Email Server)

سرورهای ایمیل وظیفه ارسال، دریافت و مدیریت ایمیل‌ها را بر عهده دارند. به عنوان مثال، Microsoft Exchange  و Postfix از جمله سرورهای ایمیل معروف هستند.

سرور شبکه (Network Server)

این نوع سرورها برای مدیریت و کنترل ترافیک شبکه و ارائه خدمات شبکه مانند DHCP، DNS و VPN استفاده می‌شوند.

سرور ابری (Cloud Server)

سرورهای ابری در فضای ابری مانند Amazon Web Services (AWS)، Microsoft Azure  و Google Cloud Platform (GCP)  قرار می‌گیرند و به صورت مجازی منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی را ارائه می‌دهند.

همچنین، سرورهای دیگری نیز وجود دارند که برای نیازهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند مانند سرورهای VoIP برای ارتباط تلفنی بر روی شبکه IP و سرورهای امنیتی برای مدیریت امنیت سیستم‌ها و شبکه‌ها.

پروکسی سرور چیست؟

پروکسی سرور یک نوع سرور است که به عنوان واسط بین دستگاه‌های کاربری و اینترنت عمل می‌کند. وظیفه اصلی پروکسی سرور، ارائه خدماتی مانند فیلترینگ محتوا، حفاظت از حریم خصوصی، امنیت و مسدود کردن دسترسی به برخی از سایت‌ها یا خدمات است.

وقتی یک دستگاه کاربری (مثلاً کامپیوتر یا تلفن همراه) می‌خواهد به اینترنت متصل شود، درخواست‌های ارسالی به سرور پروکسی می‌رود. پروکسی سرور سپس این درخواست‌ها را به سرورهای مورد نظر در اینترنت ارسال کرده و پاسخ‌های دریافتی را به دستگاه کاربری ارسال می‌کند. این کار به کاربر اجازه می‌دهد تا از طریق پروکسی سرور، با اینترنت ارتباط برقرار کند و هویت واقعی خود را مخفی کند.

همچنین، پروکسی‌های سرور ممکن است برای دسترسی به منابعی که ممکن است در یک کشور خاص مسدود شده باشند، استفاده شوند. آنها می‌توانند به کاربران اجازه دهند تا به این منابع دسترسی پیدا کنند.

از طرف دیگر، در محیط‌های کسب و کاری، پروکسی سرور می‌تواند برای محافظت از شبکه‌ها و داده‌ها، کنترل و مدیریت دسترسی‌ها و نظارت بر استفاده از اینترنت توسط کارمندان در شرکت‌ها استفاده شود.

کاربرد سرور چیست؟

کاربرد سرورها بسیار گسترده است و در انواع صنایع و محیط‌های کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی سرورها می‌پردازیم:

ارائه خدمات وب

سرورهای وب مانند Apache و Nginx وظیفه ارائه صفحات وب و محتواهای وبی به کاربران را دارند. این خدمات شامل ارسال صفحات وب، پردازش درخواست‌های HTTP، اجرای اسکریپت‌های سمت سرور و مدیریت پایگاه‌های داده مرتبط با وب است.

مدیریت فایل‌ها

سرورهای فایل مانند سامبا (Samba) امکان به اشتراک گذاری و مدیریت فایل‌ها در شبکه را فراهم می‌کنند. این به افراد و سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا فایل‌ها را با سایر کاربران به اشتراک بگذارند و به صورت مشترک به آنها دسترسی پیدا کنند.

مدیریت پایگاه داده

سرورهای پایگاه داده مثل MySQL، Oracle و Microsoft SQL Server برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در پایگاه‌های داده استفاده می‌شوند. این سرورها از عملیات مانند ذخیره، بازیابی، به روزرسانی و حذف داده‌ها پشتیبانی می‌کنند.

ارسال و دریافت ایمیل

سرورهای ایمیل مانند Microsoft Exchange و Postfix وظیفه مدیریت و ارسال ایمیل‌ها را بر عهده دارند. آنها قادرند ایمیل‌ها را دریافت کرده و به کاربران ارسال نمایند، همچنین امکاناتی نظیر مدیریت صندوق‌های پستی، فیلتر کردن اسپم و ایجاد لیست‌های توزیع را فراهم می‌کنند.

مدیریت شبکه

سرورهای شبکه وظیفه مدیریت و کنترل ترافیک شبکه و ارائه خدمات شبکه مانند DHCP، DNS و VPN را دارند. آنها به ترتیب اختصاص آدرس IP، ترجمه نام‌های دامنه به آدرس‌های IP و ایجاد ارتباط امن بین شبکه‌ها را ممکن می‌سازند.

ارائه خدمات ابری

سرورهای ابری مانند Amazon Web Services (AWS) و Microsoft Azure امکان اجاره منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی در فضای ابری را فراهم می‌کنند. این خدمات شامل میزبانی وب، ذخیره‌ساطلاعات، پردازش توزیع‌شده، تجزیه و تحلیل داده‌ها و بسیاری از سناریوهای دیگر است.

علاوه بر این، سرورها در صنایع مختلفی مانند بانکداری و مالی، بهداشت و درمان، حمل و نقل، تجارت الکترونیک، بازی‌های آنلاین و سازمان‌های دولتی نیز استفاده می‌شوند. آنها برای تأمین امنیت، ذخیره‌سازی، پردازش قدرتمند، مدیریت ترافیک، ارتباطات و سرویس‌دهی به کاربران با بار بالا و موارد دیگر از سرورها بهره می‌برند.

سخن پایانی

در طول مقاله به بررسی سؤال‌هایی چون سرور چیست، انواع سرورها و کاربردهای آن پرداختیم.سرورها نقش بسیار مهمی در عصر دیجیتال امروزی ایفا می‌کنند. آنها به عنوان مرکزی برای ارائه خدمات، ذخیره‌سازی داده‌ها، مدیریت شبکه و ارتباطات، مدیریت پایگاه داده و ارسال و دریافت اطلاعات عمل می‌کنند. سرورها باعث می‌شوند سازمان‌ها و کسب و کارها بتوانند از طریق شبکه‌های محلی یا اینترنت خدمات و اطلاعات را با سرعت و کارایی بالا به کاربران و مشتریان خود ارائه دهند. با توجه به اهمیت سرورها، مدیریت، پشتیبانی و امنیت مناسب آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، توسعه‌دهندگان و متخصصان فناوری نیاز دارند تا با تکنولوژی‌ها و روش‌های جدید در حوزه سرورها به‌روز شوند تا بتوانند از آخرین نوآوری‌ها و سربهترین عملکردها در زمینه سرورها بهره‌برداری کنند. به طور کلی، سرورها نه‌تنها به عنوان مرکزی برای ارائه خدمات و مدیریت منابع فناوری اطلاعات، بلکه به عنوان اساسی برای انتقال، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها در جهان مدرن عمل می‌کنند. با توجه به روند پیشرفت فناوری و رشد روزافزون حجم داده‌ها، نقش سرورها در ارتقاء کارایی، امنیت و نوآوری به مراتب اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.